Poesele
inventaris
Beentjesstraat 4
Vlak aan de straat gelegen oude en goed bewaarde dorpswoning (vroeger tweegezinswoning?) van zeven trav. en één bouwl. onder zadeldak (pannen, n // straat), opklimmend tot XVIII. Beschilderde gevel op gecementeerde plint en met geprofileerde bepleisterde kroonlijst. Drie bewaarde houten kruiskozijnen met origineel houtwerk en witgeschilderde luiken aan de onderste helft. Twee gekoppelde korfboogdeurtjes in bakstenen omlijsting met overspannend waterlijstje; r. deur gedicht. Eveneens sporen van gedichte deur in eerste trav. Zijtuitgevels met aandaken en muurvlechtingen; in topstukken hartvormige muurankers. Interieur. Vrij goed bewaarde woonkamer met schouw (beschilderde balk) en
balklaag met moerbalk.
VIOE.
Beentjesstraat 9
Voormalige gemeenteschool voor jongens, daterend van 1854 en n.o.v. priester-architect J.-A. Clarysse, tevens ontwerper van de toen nieuw gebouwde parochiekerk van Poesele. Thans omgevormd tot woonhuis. Bakstenen T-vormig gebouw; aan de straatkant vergrote benedenvensters.
VIOE.
Beentjesstraat 13
Voormalige pastorie. Eertijds omgracht. In 1639 voor het eerst vermeld als grond van de priesteraege; in 1724 en 1730 als "de priesteraige" en "de priesteraigie hofstede". Nagenoeg volledig wederopgebouwd in 1757. De toenmalige aanbesteding, toegewezen aan Pieter Baffort, geeft een nauwkeurige beschrijving van het huis zoals het nu nog grotendeels bewaard is.
Gedecapeerde, naar Z. gerichte gevel van baksteen van zes trav. en één bouwl. Onder zadeldak (pannen, n ⊥ straat) op gecementeerde plint. Dubbelhuisindeling. Inslag traditionele stijl met zandstenen kruiskozijnen, resp. van de W.kamer, de eetplaats en de O.-kamer, met gedeeltelijk door beton vervangen middenstijl en gevat in een gecementeerde omlijsting ter vervanging van zandsteen. Met bakstenen omlijst korfboogdeurtje met gebogen waterlijstje en rechth., getralied bovenlicht. Licht overkragend dakschild op houten modillons. L. zijgevel gecementeerd. Sporen van muurvlechtingen en gedicht kruiskozijn (?) op de r. zijgevel.
R., aanbouwsel onder zadeldak (pannen); later (XIX) toegevoegd. Aan de achtergevel was in 1757 over de gehele breedte van het huis een kouken en schotelhuis voorzien, naast de kelder met opkamer (verbouwd).
Interieur. Gerenoveerd met behoud van eiken balklaag.
VIOE.
Beentjesstraat 55
XIX-hoeve met losstaande bestanddelen gebouwd op de plaats van een oudere hoeve, opklimmend tot XVI B. Bakstenen woonhuis ten W., tgov. ijzeren hek. Dubbelhuis van zeven trav. onder zadeldak (pannen, n // straat) met vernieuwde vensters. R. zijaanbouwsel onder afgewolfd dak.
Haakse dwarsschuur, in zijgevel aan straatkant gedateerd 1874 op een ruit boven een niskapel en onder een radvormige lichtopening. Eenvoudig bakstenen gebouw van vijf trav. Onder zadeldak (pannen) met centrale rechth. doorrit.
VIOE.
Beentjesstraat 28
Dorpswoning in voortuintje, n // straat, met één bouwlaag onder knikdak met pannen, waarin twee dakkapellen.
Vijf traveeën met getoogde vensters. 5 versierde muurankers.
Gevel XX maar woning in kern XIX.
R aanbouw dwars op de straat met poort, uit XIX of XXa.
GER.
Bredeweg 3
Hoeve met losstaande bestanddelen. Oprit, afgezoomd met populieren, afgesloten met ijzeren hek tussen ronde pijlers. In 1734 liet schrijnwerkertimmerman en metser Joannes Baffort een nieuwe woning optrekken.
Boerenhuis van vijf trav. en één bouwl. Onder zadeldak (pannen, n // straat). Huidige beschilderde voorgevel, voorheen achtergevel, naar N., op grijsgeschilderde plint. Rechth., beluikte vensters met diefijzers. Rechth. deur in grijsgeschilderde omlijsting. In r. zijgevel sporen van kleinere gevel met muurvlechtingen.
Ten W., bakstenen dwarsschuur onder zadeldak (pannen, n ⊥ straat); met jaarsteen 1888.
VIOE.
Bredeweg 4
Hoekhuis van één bouwl. onder zadeldak (pannen, n // straat); vermoedelijk oude kern verbouwd in de jaren 1930 als gemeentehuis. Gecementeerde gevel met afgekante muuropeningen in zwartgeschilderde omlijsting. Gekalkte zijgevel op gepikte plint met twee getoogde zoldervenstertjes. VIOE.
Bredeweg 30-32
Op de plaats van de oudst gekende herberg van Poesele z.g. "Het Popelierken", reeds als dusdanig vermeld in 1587. Aan de straat gelegen tweegezinswoning met bakstenen gevel met dubbelhuisopstand in spiegelbeeld; vermoedelijk daterend uit XIX B of met aanpassingen uit XIX B. Grotendeels vernieuwde vensters met witte luiken. R. zijgevel, gecementeerd met aandak. Op l. zijgevel kleinere puntgevel met vlechtingen. L. aanbouwsel onder lessenaarsdak (golfplaten).
VIOE.
Bredeweg 34
Z.g. "Goed ten Briele". Reeds vermeld in 1459 als "t hof ten Briele", in 1625 "'t goed ten Briele". Op de kaart bij het landboek van 1638-39 omgracht. Hoeve met losstaande bestanddelen, gegroepeerd op begraasd erf, afgesloten d.m.v. ijzeren hek tussen bakstenen pijlers. R. naast het hek, bakstenen kapel, nu van O.-L.-Vrouw van Lourdes, verplaatst na het verbreden van de straat.
Ten O., ruim boerenhuis van zeven trav. en één bouwl. onder zadeldak (pannen), vermoedelijk uit XVIII c. Witgekalkte gevel op grijsgeschilderde plint. Rechth. beluikte vensters met vernieuwd houtwerk. Uiterst l. Iaag gebogen deur van hok. Grotere rechth. deur in grijsgeschilderde omlijsting. Overkragend dakschild rustend op modillons. Zijgevels met rondboogvormige zoldervensters, afgewerkt met aandaken en muurvlechtingen. Laag afhellend dakschild boven de in XIX aangebouwde keuken in achtergevel.
Goed bewaard interieur van woonkamer r. van de voordeur. Een oude dubbele schoorsteen, zolderbalken, moerbalk met platte versieringen op de uiteinden, zwarte tichelvloer. In de kamer geven naast de voordeur en één deur van een ingemaakte kast nog zes deuren uit. In de kamer ernaast, aan de andere kant van de schoorsteen, is de moerbalk versierd met rolwerk.
Ten N., dwarsschuur onder zadeldak (pannen, n // straat); vernieuwd na brand. Ten O., stal, met van 1862 gedateerde baksteen in puntgevel. Ten N.O., bakhuis met muurvlechtingen op de puntgevels van de voorhal; gesloopt ovengedeelte.
VIOE.
Bredeweg 39
Grotere dorpswoning van vijf trav. en twee bouwl. onder zadeldak (pannen, n // straat), van ca. 1900. Dubbelhuisopstand met licht getoogde muuropeningen
VIO
Nieuwekerkstraat 2
Thans z.g. "Goed ter Walle". Oorspronkelijk boerenhuis gelegen naast recent verbouwd en aangebouwd woonhuis. Nu in gebruik als stal en berging. Naar verluidt voorheen jaartal 17.. in dakpannen.
Witgeschilderde voorgevel naar erfzijde (Z.) met behouden gevelordonnantie. Houten kruiskozijnen met diefijzers. Fraai korfboogdeurtje in grijsgeschilderde bakstenen omlijsting op neuten, met oren en waterlijst. Bekronende niskapel met heiligenbeeld (H. Donatus ?). Overkragend dakschild rustend op uitgesneden modillons. Later aangebrachte poort in r. trav. Behouden r. zijgevel met aandak en vlechtingen.
Interieur. Bewaarde balkenzoldering met versierde moerbalk en grote schouw. Vervangen door nieuwbouw met behoud van volumes.
SCHRAP
Oudekerkstraat 9
Boerenarbeidershuisje met oude kern, doch vermoedelijk verbouwd eind XIX - begin XX. Verankerde, groengeschilderde bakstenen gevel met rechth. beluikte vensters. vervangen door nieuwbouw?
VIOE. GER
Paepestraat 2
Z.g. "Hof De Mulder". Vermoedelijk voorheen z. g. "De Kriekerije" (?). Interessante hoeve met huis van twee bouwl. (opgesplitst in twee woningen) en grote dwarsschuur, vermoedelijk opklimmend tot XVIII d en vergroot in XIX. Ten N.O. van het erf, waterplas.
Ten Z.W., woonhuis van zeven trav. en twee bouwl. onder zadeldak (pannen). Verankerde bakstenen lijstgevel op gecementeerde plint en afgelijnd met bepleisterd entablement met kroonlijst op klossen. Rechth. vensters, beneden met persiennes, in vlakke bepleisterde omlijsting; pseudo-vensters in de vierde en zesde trav. van de bovenverd. Zijgevels afgewerkt met muurvlechtingen en zijaanbouwsels onder lessenaarsdak. Ten O., bakstenen dwarsschuur onder overkragend zadeldak (pannen), met rechth. poorten (XIX-XX), in de dakpannen jaartal 1823. Ten N.O., stal en bakhuis, vermoedelijk uit begin XX.
VIOE.
Paepestraat 1
Op de hoek met Poekestraat en Beentjesstraat, tgov. de ingang van de parochiekerk. Dorpshuis met oude dorpshoeve in U- vormige formatie, uit XIXa met dienstgebouwen. Woning onder zadeldak, pannen, n // straat Tegen het kerkhof gelegen en mede hierdoor het dorpsgezicht bepalend. Tegenwoordig in sterk verval.
VIOE.
Poeseledorp 4-6
Twee aaneengebouwde boerenarbeidershuisjes van één bouwl. onder zadeldak (pannen), uitziend op de Z. zijgevel van de kerk. Geel (nr. 6) en grijs (nr. 5) gecementeerde gevel; l. bakstenen zijgevel d.m.v. jaarankers gedateerd 1821. Licht getoogde vensters. Nr.6 met rechth. deur in uitspringende bakstenen omlijsting.
VIOE.
Poeseledorp Znr.
Parochiekerk St.-Laurentius. Omringend kerkhof met hek tussen bakstenen pijlers met vaasbekroning n.o.v. architect 't Kindt (Nevele) van 1861.
Reeds vermeld in 1121, wanneer de kerk door de bisschop van Doornik onder patronaat van St.-Baafs gesteld wordt. Vlg. De Potter, tot 1631 een eenvoudig dorpskerkje met stro afgedekt en zonder klok. Wederopbouw (boven de oude funderingen) n.o.v. J.-A. Clarysse in 1850, voltooid in 1852. Inwijding door Mgr. Delebecque in 1855. Toren en één sacristie na oorlogsschade in 1918 hersteld. Recentere herstelling aan steunberen en vensters. Opgetrokken uit verschillende soorten baksteen en natuursteen.
De plattegrond vertoont een hallekerk met driebeukig schip van vier trav. met achtkantige W.-toren, vijfzijdig afgesloten koor met N.- en Z. sacristie, zijkoren met driezijdige afsluiting, doch niet naar buiten uitgebouwd.
W.-gevel met vooruitspringende puntgevel met spitsboogportaal en dito vensters, gevat in een grote nis met drieledige spitsboog. Boven de ingang, stenen beeld van de H. Laurentius door de Poeselse beeldhouwer B. Van Haver (midden XIX). Boven dit middenrisaliet achthoekige toren met spitsboogvormige galmgaten onder leienspits.
Zijbeuken met drieledige spitsboogvensters met gietijzeren roedenverdeling tussen de versneden steunberen. Sacristieën onder schilddaken.
Interieur. Beuken gescheiden door samengestelde pijlers, w.o. met plaasteren heiligenbeelden. Gordelbogen rustend op bladkapitelen van muurpilasters. Overwelfd met koepelende kruisribgewelven. Polychromie in het koor met zeven composities uit het leven van Christus en de H. Laurentius, aangebracht in de jaren 1870 door Th. Janssens (Nevele); na het bombardement van W.O. I gerestaureerd.
Mobilair. Schilderij: H. Donatus, met op de achtergrond de kerk en de pastorie van Poesele, door Scheyrs (Gent) van ca. 1860.
Neogotisch meubilair geplaatst door pastoor A.F. Cruyl in de jaren 1870. Neogotisch hoofdaltaar met op de tafel drie nissen met centraal basreliëf in imitatiemarmer: "Bewening", geflankeerd door de beelden van de HH. Petrus en Paulus. Tabernakel en relabel in polychromie van L. Blanchaert, ca. 1877. Zijaltaren toegewijd aan O.-L.-Vrouw (N.) en H. Jozef. Eiken neogotisch koorgestoelte van L. Blanchaert (XIX B). Communiebank met inscriptie "Anno 1874/ Pastore A.F. Cruyl". Eiken kansel. Biechtstoel met reliëf van H. Petrus in rocaille in gebogen fronton en één neogotische biechtstoel. Orgel door L. Lovaert (Nevele) van 1870, orgelkast door L. Blanchaert.
Overluifelde calvarie tegen de eerste blinde trav. van de r. zijgevel van de hand van Oscar Sinia.
XVI-grafsteen met voorstelling van de Poeselse baljuw Gheerot de Runter en zijn echtgenote Lysbette Bultinck, ingemetseld in de buitenmuur van het koor.
VIOE.
Opmerkelijk kerkhof in cirkelvormige omheining om de kerk van Poesele.
Belangwekkende graven o.a. van plaatselijke steenkappers.
Enkele oorlogsgraven.
GER.
Spoelstraat 1/1a
In 1898 aanvraag tot bouw van een woonhuis met aanpalende stokerij en stoomketel. In 1903 omgevormd tot bierbrouwerij "Van Der Vennet". Als dusdanig in gebruik tot jaren 1920. Bakstenen tweegezinswoning van samen vier trav. en één bouwl. onder zadeldak (pannen); gelegen in straatbocht met klein voortuintje afgesloten met twee lage ijzeren hekjes. Licht getoogde vensters op arduinen lekdrempels met witte persiennes. Gelijkaardige deuren. Lijstgevel afgelijnd met witgeschilderde houten windveren onder de goot. Zijgevels met twee rondboogvormige zoldervensters.
VIOE.